Fartøya våre

Michelsen sitt lystfartøy

Kring hundreårskiftet hadde mange velståande nordmenn båtliv som fritidssyssel. Smekre båtar med kvite segl var vanleg å sjå i farvatna rundt dei store byane. Kring 1915 var det ikkje uvanleg å sjå langsmale motoryachtar i lag med seglbåtane. Inspirasjonen kom frå USA og England. Norske konstruktørar, som regel skipsingeniørar, reiste gjerne utanlands for å ta vidare utdanning i faget. Med seg heim hadde dei også idear om luksusprega motorbåtar i edeltre. To slike motorbåtar ligg ved fartøyvernsenteret, ein av dei er M/Y Faun.

Spesifikasjonar M/B Faun

• Type: Motorcruiser
• Byggjestad: Damsgaards Baatbyggeri og Motorforretning, Bergen.
• Byggjeår: 1916
• Kontrahert av: Skipsreiar Einar Michelsen.
• Lengd over alt : 16,19 meter (53′)
• Største breidd : 3,45 meter (11′ 4″)
• Djuptgående : 1,16 meter (3′ 10″)
• Byggjemateriale: Furu på eikespant
• Kallesignal: JXDF
• Bruksområde: Passasjertrafikk (inntil 12 personar)

Frå fiske til fluktfartøy

M/K Vikingen representerer ei spennande tid i norsk teknologi- og fiskerihistorie. Omkring 1915 tok segl til å verta avløyst av motor som framdriftsmiddel. Men sidan motorane var etter måten svake og ikkje heilt til å lita på, var det framleis trong for segl. Kunnskapen om motorbruken var vel heller ikkje så høg. Sidan Vikingen representerer to teknologiar vert han gjerne kalla eit overgangsfartøy.

Viktige år i Vikingen si historie

• 1915: Vikingen bygd av Lars B. Hauge i Hatlestrand, Kvinnherad. Bygd som reisandebåt, men ferdiggjort som fiskebåt og kjøpt av Reinhard Horn m.fl. på Raudeberg i Vågsøy, Sogn og Fjordane. Partslaget dreiv havfiske og fiske med garn og line på hele kysten frå Rogaland til Finnmark. Seinare vart det brukt snurpenot og snurrevad. Som ny var Vikingen rigga som galeas og hadde ein 16 hk Volda-Hein semidieselmotor.
• 1938: Skroget bygd høgare, styrehuset større og det vart installert ein 36 hk Samson semidiesel. Frå no av vert segla lite brukt.
  1941 vart Vikingen nytta som fluktbåt til Skottland via Shetland. Flyktningane gjekk inn i marinen og handelsflåten, medan Vikingen vart teken over av Nortraship og sett inn i fiske.
• 1950-åra: Partslaget selde partane i fartøyet til sine egne søner, som dreiv Vikingen fram til 1978.
• 1979: Vikingen seld til ein student i Bergen som skulle nytte han som turbåt.
• 1986: Vikingen sokk, og vart heva av elevar ved båtbyggjarskulen i Jondal. Same år overtok Stiftinga Hardangerjakt (HFS) Vikingen.
• 1999: Vikingen vart sjøsett etter mange års restaureringsarbeid. Vikingen skal takast vare på i same utsjånad som han hadde då han var ny.

Den første bilferja i Hardanger

Har du vore ombord i den sjelfulle bilferja M/F Folgefonn enno? Ferja er eigd av Hardanger og Voss museum og skal etterkvart liggja ved kai hos oss i Norheimsund igjen.

Folgefonn ligg no i dokka hos Bredalsholmen dokk- og fartøyvernsenter i Kristiansand. Der skal alt av stålarbeid utførast: Alt frå demontering og sandblåsing, til reparasjonar og utbetringar i skroget.

Maskina er til restaurering hos Norsk Veteranmotor AS.

Historie

Bilferja Folgefonn vart bygd på Bergens Mekaniske Verksteder vinteren 1937-38. Fartøyet var Hardanger Sunnhordlandske Dampskipsselskap (HSD) si første spesialbygde bilferje. Ho kunne ta 20 bilar og var den største ferja i landet då ho vart sett inn i trafikk mellom Ålvik og Kinsarvik.

I 1979 var Folgefonn si tid i HSD over. Etter 40 år i selskapet si teneste vart ferja selt til investorar i England. Det gjekk rykter om at ho skulle brukast som nattklubb, men ferja enda opp med å tena som klubbhus for eit båtlag utanfor London.

Hardanger og Voss museum kjøpte seinare ferja, og i 2010 vart ho slept nedover Themsen og sett ombord i ein lektar. Slik kom M/F Folgefonn heim til Hardangerfjorden att – og no skal ho altså setjast i stand som kulturminne.

Spesifikasjonar

• Kapasitet: 20 bilar, 300 personar
• Lengd: 119,7 fot
• Breidd: 26, 6 fot
• Bruttoregistertonn: 197
• Maskin, frå 1938: Wichmann 4-sylindrar semidiesel, 300 BHK
• Maskin, frå 1965: Wichmann 2 T 4-sylindrar dieselmaskin, 400 BHK